Apendice:Forma passiva in lombard

Lombard Questa pagina del Wikizzionari chì l'è scrivuda in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda
Te podet trovà 'sti contegnud chì anca in → ingles, italian

In la forma passiva el soget l'è quell che 'l subiss l'azzion che la ven fada del complement de agent o de causa eficient.

I fras in forma ativa con di verb transitiv i poden vesser trasformade in forma passiva cont el mandà el complement oget de la forma ativa a fà el mester del soget in la forma passiva e 'l soget de la forma ativa a fà el mester del complement de agent o de causa eficienta (introdot de la preposizzion de) in la forma passiva. El predicad a la forma passiva el se costruiss cont el drovà come verb ausiliar vesser (o di volte anca vegnì per di reson de stil) al temp verbal che l'interessa inanz al participi passad del verb. Se 'l soget l'è plural anca el participi passad el gh'ha de vesser drovad al plural.

A gh'è ancasì un'altra manera de fà su la forma passiva, però in forma impersonal, per mez del se passivant.

Forma passiva modifega

Fras afermative modifega

Strutura tipica (fras ai moeud indicativ, consgiuntiv o condizzional) modifega

Soget fort + Soget debol + Predicad + (Complement d'agent/caosa eficienta) + Alter complement
Soget debol + Predicad + Soget fort + (Complement d'agent/caosa eficienta) + Alter complement
Esempi:MI-
Un pom l' è stad mangiad del March in cà
opur
L' è stad mangiad un pom del March in cà
Soget debol + particola pronominal complement de termin + Predicad + (soget fort) + (complement d'agent/caosa eficienta) + Alter complement
Esempi:MI-
el m' è stad imprestad un liber de lu
In lengua lombarda l'è permetud poeu el rinforz del complement de termin (o quell de vantagg) a la fin de la fras con "a + pronom personal soget fort" quand che se voeur marcall.
Esempi:MI-
el m' è stad imprestad un liber a mi

Strutura tipica (fras ai moeud infinid, gerondi, imperativ de 1-2^ persona ) modifega

Predicad + (Complement d'agent/caosa eficienta) + Alter complement
Esempi:MI-
Vesser cagnad d'un can


Fras imperative modifega

Strutura tipica (meter el soget in fond!)

(che)3 + Soget debol3+ Predicad + (Complement d'agent/causa eficienta) + (Alter complement) + (soget fort)

3 : domà in terza persona singolar o plural

Fras negative modifega

La costruzzion di fras negative l'è l'istessa de quei afermative, la diferenza l'è che 'l predicad l'è in forma negativa. Per fà vegnì negativa la forma, a se sgionta l'averb de negazzion minga:
►" minga " el ven logad:

2) Infra l'ausiliar vesser e 'l participi passad  :

Esempi:MI-
Afermativa: Lu l' l'è stad cagnad
Negativa: Lu l' è stad minga cagnad

3) Prima del verb a l'infinid despoeu de preposizzion:

Esempi:MI-
Afermativa: per vesser cagnad
Negativa: per minga vesser cagnad

3) con l'aplicall al verb servil, se prima del verb gh'è un verb servil:

Esempi:MI-
Afermativa: Lu el ha podud vesser cagnad
Negativa: Lu el podeva minga vesser cagnad

Alter tipi de fras modifega

A gh'è minga besogn de andà adree a spiegà desgià che la costruzzion l'è compagna de quella che l'è stada spiegada per i fras a la forma ativa semper a scambià el complement oget cont el soget e cont el voltà el verb in forma passiva

Atenzion: per i fras interogative in presenza di pronom interogativ (Che, chi), quand che i pronom interogativ i fann el mester del soget, in la fras negativa corispondenta i fann el mester del complement de agent/causa eficente. I gh'hann de stà semper a l'inviada de la fras, ma con denanz la preposizzion de.

Esempi: forma ativa MI-
Chi el te varda?
Chi l'è che 'l te varda?
La forma passiva corispondenta la sarà MI-
De chi te seet vardad/vardada?
De chi l'è che te see vardad/vardada?

Forma passiva impersonal modifega

La strutura la dopera el se passivant (o sa a segonda del dialet), el soget el gh'è nò, desgià che l'è una forma impersonal. Se po tutal pu meter el soget debol universal a (foeura che in di dialet lombard meridionai infra de che el paves, el lumelin e l'oltrepadan).

( Pronom soget debol universal ) + Particola passivanta "se" + Predicad + (Complement oget) + (Alter complement)
Esempi:MI-
A se dis inscì
Esempi:PV-
Es dise insì

In d'una forma andaghera i pronom "a" e "se" podeven vegnì trad insema a fà su es

Esempi:MI-
Es dis inscì

Despess a se meten i complement de stat in loeugh al principi de la fras:

Esempi:MI-
A Milan a se dis inscì

In d'un quai dialet, compagn del milanes, l'è mingaq obligatori el pronom debol universal e a s'è solit a scriver:

Esempi:MI-
A Milan se dis inscì

Atenzion: La costruzzion cont i particole pronominai complement oget o complement de termin l'è minga drovada. A se preferiss scriver i complement in forma estesa o putost drovà la forma passiva personal.

Vos corelade modifega