Apendice:Preposizzion in lombard

Questa pagina del Wikizzionari chì l'è scrivuda in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda

Preposizzion

Preposizzion	Utilizazzion / complement	Esempi	Dialet
de (1) da (2)	a) bondanza o mancanza b) agent c) predicativ d) causa e) caosa eficienta f) colpa g) condizzion h) forma consecutiva i) denominazzion j) dipendenza de infinid k) distanza l) distributiv (de ... in in 'na quai locuzzion) m) locuzzion averbiai n) intervall (de...a) n1) intervall de temp (de ..con) o) limitazzion p) limit (de...a) q) moto per leough q1) moto per loeugh (de...in) r) materia s) mez t) manera u) moto de leough v) origin w) paragon x) partitiv y) oget z) qualità aa) fin aa1) fin, con dipendenza de infinid ab) separazzion / slontanament ac) spefificazzion ad) stima/prezzi ae) quantità af) temp determinad ag) argoment ah) pena ai) dipendenza ai) privazion	a) El cavagn l'è tut pien de nos b) El lader l'è stad ciapad del poler c) El fa de testimoni d) El barbon l'è mort de la fam e) L'edifizzi l'è stad trad sgiò del teremot f) El president l'è stad acusad de coruzzion g) De fioeu la mia mama la me compagnava a scoeula h) L'è stad tant svelt de finì in cinch minut i) Stoo de cà in la cità de Milan j) A gh'è nagot de dì L'è assee de tirà là Sperém de vegnìnn foeura k) Sem rivad a des chilometri de Vares l) De man in man m) De sicur la finissarà inscì n) Gh'avaroo de fà quell lavorà chì del 15 al 12 de febrar d'on dì a l'alter n1) d'on dì con l'alter o) L'è curt de cervell p) Hoo tirad in pee l'opera del principi a la fin q) Per andà a Sondri se passa de Lech q1) El viagia de paes in paes r) El rampin l'è fad de ferr s) Tegnì de man un quaivun L'hoo ricongnussud de la vos t) Hoo lavorà de pressa u) Lù el ven de Vares v) L'è nassud d'un pader piemontes w) El March l'è pussee bell del Lessi (varda anca ► Paragon) x) Domà trii de lor a inn bon de scriver y) Gh'hoo minga de daner z) L'è on oget de valor aa) Lee la gh'ha su i scarpe de tenis aa1) La firlaforla l'è on arnes che 'l serviss de fà i bus ab) Separèm i bon di cativ L'è borlad sgià de la bicicleta ac) El compiuter del Giovann el va no ad) L'è on quader de valor ae) Ona partida de des toch af) De 'sti dì a gh'hoo on frach de lavorà de fà Lù el lavora de sabet ag) Sem 'dree a parlà de animai selvadigh ah) L'è stad multad de desmila euro ai) El prezzi de la benzina el dipend del prezzi del petroli aj) Privà on quaivun d'on quaicoss	(1) MI- Lagh- (2) TI° VA-
da (2)	a) caosa eficienta b) interval (da..a) c) moto de loeugh d) origin e) separazzion	a) L'edifizzi l'è stad trad sgiò dal teremot b) Gh'avaroo de fà quell lavorà chì dal 15 al 12 de febrar c) Lù el ven da Vares d) L'è nassud d'on pader piemontes e) Separèm i bon da i cativ	italianada inscambi de de domà in MI-
a (1)	a) distanza b) distributiv c) gerundiv d) limitazzion e) locuzzion averbiai distributive (a...a) f) manera g) moto a loeugh h) pena i) stat in loeugh j) temp determinad k) termin l) dipendenza de infinid (verb con fonzion servil) m) prezzi n) predicativ o) età	a) Sem rivad a des chilomtri de Vares b) Caminmèm in fila a duu a duu c) A lavorà se impara d) e) a poch a poch f) Sèm andad a pee g) Sont andad a Milan h) L'è stad condanad a des ann de prison i) Stoo de cà a Milan j) Al moment de partì l'era minga pront k) Gh'hoo imprestad on liber a la mia amisa l) Hoo tacad a studià la musega m) L'hoo dad via a vint franch n) L'è stad miss al comand del stat magior de l'armada o) L'è andad in spos a vint ann
in de (1)	a) gerundiv b) moto a leough c) moto per leough d) stat in loeugh e) temp determinad	a) Hoo imparad in del scriver b) L'è andad in del prestinee c) Son passad in del prestiner d) El can l'è in de la cocia e) Wikipedia l'è stada fondada in del 2001
in (1)	a) limitazzion b) locuzzion averbiai (in..su) c) manera d) moto a loeugh e) moto per loeugh e1) moto per loeugh (de ..in) f) quantità: numer f1) quantità: division g) fin h) stat in leough i) temp determinad j) traformazzion k) mez (de trasport)	a) b) de tant in tant c) El paes l'è in agitazzion d) L'è andad in gesa e) Voo in campagna e1) El viagia de paes in paes f) Serom in duu f1) Spartì in trii part g) L'è vegnud in aiut h1)borlà in tera | h2)stà in cà i) El sol el scalda pussee in estad j) El liber l'è stad voltad in lombard k) L'hà viagiad in machina
con / cont (inanz de vocal) (1)	a) circostanza b) compagnia / union / relazzion c) gerundiv d) concessiv e) manera f) qualità g) intervall de temp (de ... con) h) mez / causa i) relazzion	a) El pioveva col sol b) Mi stoo con la mia morosa c) Mi lavori cont el doprà el martel d) Cont el frecc che 'l faseva son sortid istess e) L'hà lavorad con impegn f) L'era onest ma coi man longhe g) d'on dì con l'alter g) Hoo fad el bus cont el firlaforla i) Voo minga d'acord con ti
entro (1)	a) temp indeterminad
foeura (1)	a) stat in loeugh	a) Lee la vegniva de foeura zona
in su (1) in soeu (2) su (3)	a) argoment b) moto a loeugh c) stat in leough d) stima/prezzi e) temp determinad (aprossimativ) f) locuzzion averbiai de temp g) temp indeterminad (aprosimativ) h) età (aprossimativ) l) quantità: misura - pes - distanza - misura (aprosimativ) i) locuzzion averbiai de manera	a) Ier hem fad on discors in su i animai selvadigh b) L'è andad su in sul tecc c) El gat l'è in sul tavol d) L'è stad stimad in sui duu franch e) Se vedom in sul calà del sol f) in sul moment g) a ghe calarann in sui trii mes h) el gh'avarà in sui trent 'ann l) El coridor l'è longh in sui vot meter i) Lavorà sul seri Fà ona roba su comand	(1)MI- VA- (2)Lagh-
per (1) par (2)	a) caosa b) distributiv c) limitazzion d) mez e) manera f) moto a leough g) moto per loeugh g) azzion in sul pont de comenzà h) distruibutiv i) scambi j) fin, con dipendenza de infinid j) fin k) stima/prezzi l) temp indeterminad m) vantagg n) stat in loeugh o) locuzzion averbiai	a) L'ha finid de lavorà per la crisi economica b) Camimèm in fila per duu c) Per mì l'è inscì d) El parla per television e) L'hoo ciamad per nom f) L'è partid per Milan g) El camina per i vie de la cità g) Seri adree per basala h) Ghe n'è assee per tucc i) L'hà scambiad ona roba per l'altra j) A se lavora per viver j1) A se lavora per la soa vita k) Quest anell chì l'è stad valutad per des milion l) L'hà lavorad per vot ore m) Lù el lavorà per i so fioeul n) L'ho trovad per strada o) per intanta	(1)MI- (2)Lagh-
intra (1) tra (1) infra (1) fra (1)	a) compagnia b) partitiv c) stat in leough d) temp determinad e) relazzion ..) intervall in stime de diverse sorte (tra ... e)	a) L'è intra i tosane b) Un quaivun infra de num el conoss el spagnoeul c) Infra i du edifizzi a gh'è un giardin d) Se vedom tra on'ora e) Infra de num se intendom ...) el palazz l'è alt intra i des e i quindes meter
vers (1) |invers (2)	a) moto a loeugh b) temp determinad (aprossimativ)	a) Lu el corr vers de lee b)Se vedom vers i vundes ore
che (1) ca (2)	a) paragon	a) El March l'è pussee bel che 'l Lessi (varda anca ► Paragon)	(1) MI- (2) VA-
come (1)	a) paragon b) predicativ	a) El March l'è bell come 'l Lessi (varda anca ► Paragon) b) Lù el lavora come operari
sora	a) stat in loeugh b) argoment	a) El gat l'è sora 'l tecc b) Ier hem fad on discors sora i animai selvadigh
sota	a) stat in loeugh	a) El gat l'è sota 'l tavol
oltra (1) olter (2) voltra (3)	a) stat in loegh b) temp determinad	a)Oltra el mur gh'è la ferovia b) Oltra el mes de magg la riva l'estaa	(1) MI- (2) MI- (3) MI-
pu (1)	a) sgionta	a) Ciapi i mè daner pu i interess	(1) MI-
asca (1)	a) sgionta	a) Cent franch asca i interess	(1) MI-
second (1) segond (2)	a) limitazzion (opinion)	a) Second mi l'è inscì	(1) MI-
condemanch (1)	a) esclusion	a)	MI-
senza (1)	a) privazzion	a) Senza de mi el ghe sariss mai stad	MI-
amalastant (1)	a) concessiv	a) amalastant la soa aparenza l'era divers	MI-
vers (1) invers (2)	a) temp determinad b) moto a loeugh		MI-

Locuzzion preposizzionai

Locuzzion fade su de averb e prepoiszzion che fann el mester di preposizzion

Preposizzion	Utilizazzion (complement)	Esempi	Dialet
adree adree a (1)	a) stat in loeugh / moto per loeugh	a) adree adree al mur
a causa de (1)	a) causa	a)
a dagn de (1)	a) svantagg	a)
a dispet de (1)	a) concessiv	a) a dispet de la soa aparenza l'era divers
a foeusgia de (1) a fosgia de (2)	a) relazzion (somijanza in quant a la forma)		(1) MI-(arc.) (2) BG+(arc.)
a forma de (1)	a) relazzion (somijanza in quant a la forma)		(1) MI-
a la papala de (1)	a) stat in loeugh & relazzion	a) fà on quaicoss a la papapala de tucc
a l'uso de (1)	a) relazzion (somijanza)	a)
a l'usanza de (1)	a) relazzion (usanza)	a)
a onta de (1)	a) concessiv	a)
a segonda de (scurt. segonda) (1) a seconda de (scurt. seconda) (2)	a) limitazzion	a)
a svantagg de (1)	a) svantagg	a)
a travers de (1) a travers a (2) a travers (3)	a) Moto per loeugh	a) El fium Nil el passa a travers set stad african
adree a (1)	a) temp indeterminad b) moto a loeugh c) stat in loeugh	a) adree ai feste b)De scriver c)
apress a (1) aproeuv a (2)	a) stat in loeugh	a) Stoo de ca' apress a Milan	(1) MI- (2) BG+
apos a (1) depos a	a) stat in loeugh		(1) MI- (2) MI-
arent a (1)	a) stat in loeugh b) moto a loeugh c) moto per loeugh	a) El municipi l'è arent a la gesa b)De scriver c)De scriver
a furia de (1)	a) gerundiv	a) A furia de lavorà se impara
a forza de (1)	a) gerundiv	a) A forza de lavorà se impara
a moeud de (1)	a) relazzion (somijanza)
al pari de (1)	a) paragon	a)
a proposit de (1)	a) argoment
cont el fin de (1)	a) fin	a) La Noeuva Ortografia Lombarda l'è una grafia cont el fin de ciapà dent tute i variant locai de la lengua lombarda.
compagn de (1)	a) paragon	a) El March l'è bell compagn del Lessi (varda anca ► Paragon)
con la scusa de (1)	a)	a)
contra de (1) contra a (2) contra (3)	a) stat in loeugh b) svantagg	a) b)
dent (1) denter in/denter in (2) dent a (1)	a) stat in loeugh	a) Denter in del frut a gh'è el gandola
(in) di part de (1)	a) stat in loeugh	a) Lù el stà de cà (in) di part del Vigentin
de chì a (1)	a) temp indeterminad	a) El Giovann l'andarà in spos de chì a la fin de l'nn	(1) MI-
de lì a (1)	a) temp indeterminad	a) El Giovann l'avariss avud de andà in spos de lì a la fin de l'ann	(1) MI-
dedent de (1) dedent a (1)	a) stat in leough	a)
de dree a (1)	a) stat in loeugh	a) L'alber l'è de dree al mur
de fianch de (1)/a fianch de (2)	a) stat in loeugh	a) La gesa l'è de fianch del municipi	(1-2)MI-
de là de (1)	a) stat in leough	a) De là del mur gh'è la ferovia
denanz de (1) denanz a (1)	a) stat in leough	a) La gesa l'è denanz al municipi
dessoravia de (1)	a) stat in leough	a) Ghe n'hoo fina dessoravia del coo
fina a	a) temp indeterminad	a) Domarèm fina a doman
foeura che foeura de	a) esclusion	a) Tucc i dialet de la lombardia foeura che 'l mantovan i partegnen a la lengua lombarda
foeura de	a) stat in loeugh	a) Foeura de la porta a gh'è on om
front a (1)	a) relazzion	a)
grazzie a (1)	a) causa	a) Grazzie a ti son riessi a ultimà el lavorà
sgiò de (1)	a) (+ nom) moto de loeugh (cont el leough che l'è on tragit o ona posizzion predefinida) b) (+ articol + nom) moto per loeugh (cont el leough che l'è on tragit che s'è adree per tacà)	a) L'è andad sgiò de strada b) L'è andad sgiò d' ona strada
in del cors de (1) duranta (2)	a) temp indeterminad	a1) in del cors del mes de november a2) duranta el mes de november	(1) MI- (2) italianada doprada in d'un quai dialet
in di confront de (1)	a) relazzion	a)
in di pagn de (1)	a) stat in loeugh figurad	a)
in fris a (1)	a) moto per loeugh	a)	(1) MI-
in nome de (1)			(1) MI-
in pari a (1)	a) stat in loeugh	a)
in grazzia de (1)	a) causa	a)
in mez a (1)	a) stat in loeugh	a) Stirling l'è una cità in mez a la Scozia
in sgener de (1)	a) limitazzion		(1) MI-
istess de(1)	a) paragon	a) El March l'è bell istess del Lessi (varda anca ► Paragon)
interess de (1)	a) limitazzion		(1) MI-(arc.)
in quant a (1)	a) limitazzion	a) In quant a la matematica l'è assee bravo
intuitù de (1)	a) limitazzion
intorna de (1)/intorna a (2) entoren a (3)	a) stat in loeugh b) moto per loeugh	a) Intorna a la cità gh'è la campagna b) La cometa la gira intorna al sol.	(1) MI- (2) MI- (3) Oriental
in quell de (1)	a) stat in loeugh	a) Se sem incontrad in quell de Milan	(1-2)MI-
in sul pont de (1)	a) ??
inanz de (1)	b) temp determinad	b) Inanz de sera gh'hem de 'ndà via
inanz a (1)	a) stat in leough	a)
in fond a (1)	a) stat in loeugh	a) In fond al prad gh'è on cavall
in groppa a (1)	a) stat in loeugh	a)
in reson de (1)	a) causa	a) In reson del temporal gh'hem avud de stà sarad su in cà
insema de (1) insema a (2)	a) compagnia	a) Son stad insema a ti	1)Lagh- 2)MI-
inveci de	a) scambi
inscambi de	a) scambi
in virtù de (1)	a) causa	a)
lì adree a (1)	a) stat in leough	a) El stà de cà lì adree a Milan
lontan de (1)	a) stat in leough	a) Stoo de cà lontan de Milan
per cunt de (1)	a) vantagg	a)
per mez de (1)	a) mez	a) El pee l'è conligad a la gamba per mez de la cavigia	MI-
per via de (1)	a) causa b) mez	a) Per via del temporal sem stad sarad su in cà b)
rispet a (1)	a) limitazzion	a)
sul gust de (1)	a) relazzion (somijanza in quant al stil)	a) Quell vestid là l'è fad sul gust de de quei de vint ann fa
tacad a (1)	a) stat in loeugh	a) Com l'è tacad a la forntiera con la svizzera
vesin a (1) visin a (2)	a) stat in loeugh	a) El Lagh de Com l'è visin a la frontiera con la svizzera	(1)MI- BG+ (1)MI-
via de (1) via che (2)	a) esclusion	a) Tucc i dialet de la lombardia via che 'l mantovan i partegnen a la lengua lombarda	(1)MI-